Mụn không còn là nỗi lo (Phần 1)
Mụn trứng cá là bệnh lí về da. Chúng xuất hiện khi các nang lông trên da bị bít tắc do dầu và tế bào da chết. Khi nang lông bị tắc nghẽn sẽ là môi trường để vi khuẩn Propionibacterium acnes (P.acnes) sống trên da xâm nhập và phát triển tạo thành mụn. Biết được nguyên nhân và xác định được các loại mụn trên da là việc vô cùng quan trọng. Chỉ khi biết rõ thì mới có phương pháp điều trị trực tiếp, an toàn hiệu quả và giảm đi nỗi lo về mụn. Hãy cùng tìm hiểu các yếu tố gây mụn và loại mụn thường gặp.
Các yếu tố gây mụn
Sự tăng tiết bã nhờn
Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức làm cho dầu nhờn dư thừa tại lỗ chân lông bị tắc nghẽn sẽ hình thành nên nhân trứng cá. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự sản xuất bã nhờn như hormone, khí hậu, việc dùng thuốc và các yếu tố di truyền.
Sự tăng sừng
Là hiện tượng lớp sừng ở ngoài cùng của biểu bì của dày lên. Những lớp tế bào chết bị sừng hóa bất thường khiến các ống dẫn của tuyến bã nhờn bị bịt kín, làm nhiễu loạn hoặc gián đoạn quá trình tiết bã nhờn.
Sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn mụn Propionibacterium acnes
Là một loại vi khuẩn cơ trú dưới các nang lông. Loại vi khuẩn này thường kết hợp với bụi bẩn, bã nhờn dưới các lỗ chân lông để gây viêm, mụn.
Sự viêm nhiễm
Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn, vi khuẩn P.acnes hoạt động mạnh làm da bị viêm nhiễm. Vùng da xung quanh mụn đỏ lên và sưng tấy. Chỉ đau nhẹ khi sờ vào. Khi sự viêm nhiễm này xâm nhập sâu vào dưới da sẽ hình thành các loại mụn viêm.
Ngoài ra còn các yếu tố khác như do chế độ ăn uống, ngủ nghỉ, stress công việc. Việc chăm sóc da không đúng cách, không làm sạch da mặt để cho bụi bẩn tích tụ. Thường xuyên trang điểm, sử dụng mỹ phẩm không đảm bảo hay dị ứng thành phần…
Các loại mụn trứng cá
Mụn trứng cá có nhiều dạng, ở mức độ từ nhẹ đến nặng thường chia thành 2 loại: mụn không viêm và mụn viêm theo quá trình từ khi xuất hiện vi nhân mụn (chất nhờn bị tắc nghẽn). Chuyển qua giai đoạn mụn đầu trắng (nhân trứng cá không thoát ra ngoài), mụn đầu đen (nhân trứng cá bị ôxy hóa). Mụn đỏ, mụn mủ (nhân trứng cá bị viêm). Chuyển qua mụn bọc, mụn nang (viêm nặng và ăn sâu dưới da).
Các loại mụn không viêm
Là loại mụn thường không gây sưng hay đau, gồm có:
Mụn đầu trắng hình thành do lỗ chân lông bị bít kín hoàn toàn. Các tế bào chết, bã nhờn không thoát ra ngoài được nên tích tụ dưới da và tạo thành nhân mụn. Loại mụn này không gây sưng tấy và đỏ da cũng như thường không để lại sẹo. Mụn đầu trắng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nhưng đa số đi kèm với những thay đổi nội tiết tố. Trong quá trình dậy thì, kinh nguyệt, mang thai và thời kỳ mãn kinh. Không giống như mụn đầu đen, mụn đầu trắng hình thành dưới bề mặt của một lỗ chân lông đóng kín. Đó cũng là một loại mụn do tắc lỗ nang lông. Nhưng loại mụn này không tiếp xúc với không khí bên ngoài nên có màu trắng.
Mụn đầu đen rất phổ biến và dễ gặp, thường xuất hiện ở vùng chữ T (mũi và 2 bên má). Hình thành do hỗn hợp dầu nhờn thừa cùng bụi bẩn và tế bào chết bị tắc nằm trên da. Khi tiếp xúc với không khí sẽ bị oxy hóa và dần chuyển sang màu đen.
Các loại mụn viêm
Mụn trứng cá: Dạng viêm nặng hơn so với mụn không viêm. Chúng thường gây đau nhức, sưng tấy và cũng khó điều trị nhất. Không những thế chúng còn để lại nhiều biến chứng như sẹo thâm và sẹo lõm.
Mụn đỏ: Là những vết nhỏ màu đỏ. Hình thành do sự tắc nghẽn lỗ chân lông gây viêm da nặng, sưng tấy và đau. Phá hủy cấu trúc thành nang lông và rất khó nhận biết vị trí nhân mụn. Nếu không điều trị đúng cách rất dễ dẫn đến mụn bọc và mụn nang.
Mụn mủ: Trông giống như một dạng mụn đầu trắng với một vòng màu đỏ xung quanh vết sưng, đầu mụn tương đối to và đau khi chạm vào. Bên trong chứa đầy mủ màu trắng hoặc vàng. Mụn mủ xuất hiện khi lỗ chân lông bị bít tắc và gặp tình trạng viêm. Nếu nặn mụn ngay khi chúng mới xuất hiện sẽ gây ra tình trạng mụn mọc lại, viêm hoặc tạo thành sẹo lõm.
Mụn bọc: Là loại mụn sần, cứng, to, có màu đỏ, gây đau đớn. Khi vỡ ra thì chảy mủ máu. Dễ để lại sẹo sau khi lành do viêm nhiễm ăn sâu dưới tế bào da. Loại mụn này thường xuất hiện ở tuổi dậy thì, ở nam nhiều hơn nữ. Nguyên nhân là da mặt của nam giới có xu hướng bài tiết bã nhờn nhiều hơn nữ giới. Tạo điều kiện thuận lợi cho bụi bẩn, bã nhờn tích tụ trên bề mặt da, hình thành các vi khuẩn gây mụn. Mụn bọc sinh ra là do vi khuẩn ở nang lông kết hợp với bã nhờn, hình thành nên mụn.
Mụn nang: Là loại mụn ở mức độ nghiêm trọng nhất. Có cấu tạo gần giống với mụn bọc. Nó phát triển viêm nặng và sâu trên vùng da mặt, chứa đầy mủ, gây đau đớn. Chúng thường mọc thành cụm và để lại sẹo. Chúng lan rộng trên bề mặt da, làm tổn thương các tế bào da khỏe mạnh và phá hủy thành nang lông. Mụn này rất lâu lành, sưng đỏ và sờ thấy cục cứng. Nguyên nhân gây mụn nang thường do yếu tố gen di truyền, nội tiết tố. Vi khuẩn trên bề mặt da cũng như do cơ địa của từng người, sự tăng tiết bã nhờn trên da…
Vì mỗi loại mụn gây ra tổn thương khác nhau nên cũng đòi hỏi cách điều trị mụn không giống nhau. Hãy chờ đón phần 2 để cùng tìm hiểu cách điều trị và dưỡng da mụn.